2 ω. πριν
Σαν σήμερα, το 1934, ξεκινά ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια στην ιστορία του ναζισμού: η περιβόητη Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών. Μια τριήμερη εκστρατεία πολιτικής βίας που οδήγησε στην εκκαθάριση δεκάδων ηγετικών στελεχών των ναζιστικών ταγμάτων εφόδου και άνοιξε οριστικά τον δρόμο στον Αδόλφο Χίτλερ για να επιβάλει ένα απολυταρχικό καθεστώς χωρίς αντιφρονούντες.
Η γιγάντωση των ταγμάτων εφόδου
Στα πρώτα χρόνια του ναζιστικού κόμματος, τα Τάγματα Εφόδου (SA) αποτελούσαν το ισχυρότερο εργαλείο εκφοβισμού και προπαγάνδας. Υπό την αρχηγία του Ερνστ Ρεμ, τα SA είχαν ξεπεράσει τα 3 εκατομμύρια μέλη, περισσότερα από τον τακτικό στρατό της Γερμανίας. Το τεράστιο αυτό σώμα, που είχε αναδειχθεί σε σχεδόν παραστρατιωτικό κράτος εν κράτει, ζητούσε περισσότερη εξουσία, κοινωνική επανάσταση και ριζοσπαστικές αλλαγές που ανησυχούσαν τόσο τους συντηρητικούς κύκλους όσο και τον ίδιο τον Χίτλερ.
Ο Ρεμ πίστευε ότι η άνοδος του ναζισμού ήταν μόνο η αρχή και ότι οι ελίτ της Γερμανίας –βιομήχανοι, στρατιωτικοί, αριστοκράτες– έπρεπε να παραμεριστούν. Το αίτημά του για συγχώνευση του στρατού με τα SA έθεσε το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της σχέσης τους.
Το σχέδιο της εκκαθάρισης
Ο Χίτλερ, υπό πίεση από τον Πρόεδρο Χίντενμπουργκ και τους στρατηγούς του Ράιχσβερ, αποφασίζει να κινηθεί δραστικά. Ξημερώματα στις 30 Ιουνίου 1934, μονάδες των SS, υπό τον Χάινριχ Χίμλερ και τον Ράινχαρντ Χάιντριχ, περνούν σε δράση.
Ηγετικά στελέχη των SA συλλαμβάνονται αιφνιδιαστικά στα παραθεριστικά ξενοδοχεία όπου βρίσκονταν για «γυμνάσια». Ο ίδιος ο Ερνστ Ρεμ φυλακίζεται και λίγες μέρες μετά εκτελείται με μια σφαίρα στο στήθος. Παράλληλα, εκτελούνται παλιοί πολιτικοί αντίπαλοι του Χίτλερ και προσωπικοί εχθροί, όπως ο Γκρέγκορ Στράσερ και ο πρώην καγκελάριος Κουρτ φον Σλάιχερ.
Το ακριβές μέγεθος της σφαγής παραμένει ασαφές. Επισήμως, ο Χίτλερ ανακοίνωσε ότι 77 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Ωστόσο, ιστορικοί υπολογίζουν ότι τα θύματα έφτασαν ή και ξεπέρασαν τους 200.
Η επίσημη δικαιολόγηση
Ο Χίτλερ υπερασπίστηκε το μαζικό αιματοκύλισμα λέγοντας πως «αντιμετώπισε προδοσία που θα κατέστρεφε το κράτος». Η γερμανική Βουλή επικύρωσε αναδρομικά τις δολοφονίες, νομιμοποιώντας το έγκλημα ως «κρατική ανάγκη». Με αυτό το βήμα, το ναζιστικό καθεστώς απέδειξε ότι μπορούσε να λειτουργεί εκτός νόμου, με μόνη νομιμοποίηση τη βία και την προσωπική εξουσία του Φύρερ.
Το τέλος των SA και η άνοδος των SS
Μετά τη Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών, τα SA αποδυναμώθηκαν δραστικά και πέρασαν σε δεύτερο ρόλο. Την πραγματική δύναμη ανέλαβαν οι SS, η φρουρά του Χίτλερ, που εξελίχθηκε σε φορέα του πιο αδίστακτου τρόμου: τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τη γενοκτονία.
Η εκκαθάριση του Ιουνίου 1934 αποτελεί σημείο καμπής: το πέρασμα από τον πολιτικό ναζισμό της πλατείας και των συγκεντρώσεων στον κρατικό ολοκληρωτισμό, που λίγο αργότερα θα βυθίσει την Ευρώπη στον πόλεμο και το Ολοκαύτωμα.